ΤΟ ΔΙΑΖΥΓΙΟ, ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ Η...(ΑΝΑΓΚΑΙΑ) ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Θα μου επιτρέψετε, ξεκινώντας αυτό το άρθρο, να το αφιερώσω στους γονείς μου, που είχαν το θάρρος και την ενάργεια να χωρίσουν εγκαίρως και να τολμήσουν να ξαναγίνουν ευτυχισμένοι. Που με το παράδειγμά τους μου έδωσαν το ελεύθερο να γίνω “εγωίστρια” στη διεκδίκηση της ευτυχίας, μου έμαθαν να μη συντηρώ κακές σχέσεις και που σκέφτηκαν ότι τα οφέλη ενός “καλού” διαζυγίου για τα παιδιά φαίνεται να είναι περισσότερα από το να παραμέναμε όλοι μαζί εγκλωβισμένοι σε ένα δυστυχισμένο σπίτι.

Τους ευχαριστώ, επίσης, για τη γενναιότητα με την οποία μου μίλησαν σε διαφορετικές ηλικιακές μου φάσεις, παρά τη δική τους προσωπική δυσκολία να το κάνουν.

Στην καθημερινή μου πρακτική, ως ψυχολόγος, έχω αντιμετωπίσει τον τεράστιο αυτό δισταγμό για την κοινοποίηση της δύσκολης απόφασης του διαζυγίου. Η διάλυση ενός γάμου δεν είναι εύκολη υπόθεση. Παρ’όλο που στις μέρες μας το διαζύγιο είναι κάτι σύνηθες και δεν αποτελεί κοινωνικό στίγμα, δεν παύει να είναι από τις πιο οδυνηρές εμπειρίες στη ζωή ενός ατόμου. Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο δύσκολη όταν υπάρχουν παιδιά. Εκεί δεν υπάρχει μόνο το συναίσθημα της θλίψης και της προσωπικής αποτυχίας που κατακλύζει τους γονείς, αλλά και η ανησυχία ότι με δική τους ευθύνη θα πληγώσουν τα πιο αγαπημένα τους πλάσματα. Είναι πολύ σημαντικό στο πώς τα παιδιά θα αντιδράσουν, ο τρόπος και η ωριμότητα με την οποία οι γονείς θα τους μιλήσουν και θα τους ανακοινώσουν το χωρισμό.

Σε περίπτωση που σκέφτεστε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο, πλανάστε πλάνην οικτρά. Οι γονείς όταν δεν λένε την αλήθεια, είναι σα να ψεύδονται. Τα παιδιά που βλέπουν, ούτως ή άλλως, την πραγματικότητα, χάνουν την εμπιστοσύνη τους στο πρόσωπο των γονέων και συνακόλουθα το σεβασμό τους. Καλύτερα μια πικρή αλήθεια, παρά να χάσετε την αξιοπιστία σας σα γονείς.

Εφόσον αποφασίσετε να χωρίσετε οριστικά, συζητήστε πρώτα μεταξύ σας, και επεξεργαστείτε τι θα πείτε στα παιδιά σας! Αποφύγετε τους ακριβείς λόγους που μπορεί να ενέχουν στοιχεία που κάνουν τον έναν ή τον άλλον να φαίνεται κακός! Τα παιδιά σας έχουν ανάγκη και τους δύο γονείς. Οι δικές σας διαφορές ας μείνουν μεταξύ σας, ώστε να επιτρέψετε στα παιδιά σας να διατηρήσουν την εικόνα του καθένα ακέραιη και καθαρή. Ούτως ή άλλως θα σας μάθουν και θα σας κρίνουν στη συνέχεια και θα κάνουν και αυτά το ταμείο τους.

Κατά τον ίδιο, όμως, τρόπο μην ωραιοποιείτε απαραίτητα καταστάσεις και ανθρώπους. Καλό είναι να είστε και οι δύο μαζί και να παραμείνετε ήρεμοι και προσηλωμένοι, παρά τις αντιδράσεις. Έτσι περνάτε και το μήνυμα στα παιδιά σας ότι οι γονείς τους είναι δυνατοί και μπορούν να έχουν τον έλεγχο της κατάστασης και να ξεπεράσουν τις δυσκολίες. Αυτό τους δίνει σιγουριά. Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να μασκαρέψετε τα συναισθήματά σας, αλλά να μην αφήσετε να σας πάρουν τον έλεγχο.

Εξηγήστε στα παιδιά ότι το διαζύγιο δεν είναι αποτέλεσμα κάποιου πράγματος που έκαναν εκείνα, κι ούτε μπορούν να κάνουν κάτι για να το αλλάξουν. Πείτε ότι οι γονείς παίρνουν διαζύγιο ο ένας από τον άλλο, αλλά ποτέ από τα ίδια. Απαντήστε με ψυχραιμία και σταθερότητα σε τυχόν ερωτήσεις που μπορεί να αφορούν τις συνέπειες στην καθημερινότητα, π.χ. εγώ πού θα μένω; πότε θα σε βλέπω; κ.τ.λ. Αν υπάρχει διαφορά ηλικίας στα παιδιά, μπορείτε ενώ αρχικά έχετε κάνει την ανακοίνωση από κοινού, να μιλήσετε πιο αναλυτικά στο μεγαλύτερο παιδί. Ποτέ μη λέτε περισσότερα από αυτά που σας ρωτούν. Τα παιδιά σας θα επιστρέψουν πολλές φορές με καινούργιες ερωτήσεις, κι αυτό, θα έλεγα, είναι υγιές! Όπως και να ‘χει, κάθε παιδί αντιδρά στο διαζύγιο με το δικό του τρόπο, όχι μόνο σύμφωνα με την ηλικία του, αλλά και την ιδιοσυγκρασία και την ψυχική του ωριμότητα. Υπάρχουν παιδιά που αντιδρούν άμεσα, εκφράζοντας τη στεναχώρια ή το θυμό τους, κι άλλα που δε δείχνουν τίποτα (είτε γιατί το περίμεναν είτε γιατί δεν το έχουν συνειδητοποιήσει ακόμα).

Τα παιδιά δεν τραυματίζονται από το διαζύγιο, αλλά από τον τρόπο που το βιώνουν. Είναι στο δικό σας χέρι να κάνετε αυτή τη διαδικασία ευκολότερη και για εκείνα και για σας τους ίδιους. Μια καλή και τυπική επαφή μεταξύ σας, με γνώμονα τη δική σας ηρεμία και τη συναισθηματική κάλυψη των παιδιών, θα εξασφαλίσει τη συνέχιση της οικογένειας παρά το “σπάσιμο” του ζεύγους. Όπως μαζί παντρευτήκατε, χωρίστε μαζί…